قوانین لازم برای داشتن نور عالی در عکاسی: درک قانون مربع معکوس

به طور کلی قانون مربع معکوس این طور تعریف می شود: «هر قانون فیزیکی بیان می کند که مقداری کمیت یا نیروی فیزیکی به طور معکوسی با مربع فاصله تا منبع آن کمیت فیزیکی متناسب است» با چنین تعریفی، حتماً با خود فکر می کنید این چه ربطی می تواند به عکاسی داشته باشد (و کسی هم نمی تواند شما را سرزنش کند). اما قانون مربع معکوس در مورد خیلی چیز ها صادق است. اما در این مطلب ما فقط به تأثیر این قانون بر روی نور خواهیم پرداخت.

توضیح کلی این مفهوم

برای بعضی از ما که سر رشته زیادی در ریاضیات نداریم و یا مقدار اندکی از ریاضیات می دانیم قانون مربع معکوس می تواند دلهره آور باشد. در توضیح این قانون معادلاتی وجود دارند که شامل اعداد و متغیرها و خیلی چیز های دیگر که حقیقتاً حوصله سر بر هستند. برای همین ما سعی می کنیم به جای توضیح اصولی و ریاضی، این قانون را به صورت عملی شرح دهیم

این قانون در مقوله عکاسی در قسمت نور صدق می کند. این قانون در تمامی حالات نور پردازی صادق است اما بیش از همه در نور پردازی با منبع نوری جدا از دوربین به چشم می آید. در اصل قانون مربع معکوس به ما می گوید چطور نور در فاصله های مختلف تأثیر متفاوتی دارد، و چرا فاصله منبع نور با سوژه بسیار مهم است.

فرض کنید ما یک منبع نور در حالت ماکسیمم خود داریم که با سوژه ما ۱ متر فاصله دارد. اگر فاصله سوژه تا منبع نور را دو برابر کنیم (۲ متر)، چقدر از نور به سوژه می رسد؟ در اینجا واکنشی که اکثر ما در نگاه اول نشان خواهیم داد «نصف نور» است اما اینطور نیست و این قانون مربع معکوس است که دلیل آن را شرح می دهد.

با توجه به قانون مربع معکوس نوری که خواهیم داشت به اندازه معکوس مربع فاصله سوژه تا منبع نور خواهد بود. فاصله منبع نور ما به سوژه ۲ متر است، مربع آن (به توان ۲) می شود ۴، و معکوس آن ¼ خواهد بود، بنابراین نوری که در فاصله ۲ متری از منبع نور به سوژه برخورد خواهد کرد نصف نور اصلی نخواهد بود بلکه به اندازه ¼ نور خواهد بود.

حال اگر سوژه را ۳ متر از منبع نور دور کنیم (۳ * ۳ = ۹ بنابراین ۱/۹) نوری که به سوژه خواهد رسید ۱/۹ نور اصلی خواهد بود.

در عکس زیر مقدار نوری که به سوژه در فاصله های ۱ تا ۱۰ خواهد رسید مشخص شده است. که توصیه می کنیم آن را ذخیره کنید.

همانطور که دیدید قانون مربع معکوس نسبت مقدار نوری که از منبع نور به سوژه می رسد را بر اساس فاصله آن ها نشان می دهد. با دانستن این قانون می توانیم نوری که به سوژه می رسد را بهتر درک کنیم و در نتیجه بتوانیم آن را بهتر کنترل کنیم.

چگونه این قانون را به کار ببریم

خب، اینکه بدانیم چقدر نور را در فاصله های مختلف از دست خواهیم داد بسیار خوب و جذاب است، اما این اطلاعات را چطور در عکاسی بکار ببریم؟ در اینجا همه چیز مربوط به نور دهی و جایگاه منبع نور است. وقتی منبع نور در یک مسیر خاص تابیده می شود در فاصله های نزدیک به منبع نور مقدار زیادی از نور تلف می شود اما هر چه این فاصله بیشتر می شود اختلاف مقدار نوری که تلف خواهد شد هم کمتر می شود.

یادتان باشد، در مربع کردن اعداد، اعداد به سرعت بزرگ خواهند شد، اما در حالت معکوس آن، یعنی مربع معکوس سرعت کوچک شدن اعداد (به دلیل معکوس شدن آن) پایین است.

اگر میزان نور مؤثر بین فواصل ۱ تا ۱۰ متر از منبع نور را به صورت درصدی مقایسه کنیم نتیجه حاصل به صورت زیر خواهد بود.

همانطور که مشاهده می کنید در فاصله ۱ متری تا ۲ متری منبع نور به اندازه ۷۵% از نور تلف خواهد شد، اما در فاصله ۴ متری تا ۱۰ متری تنها ۵% از نور کاسته خواهد شد.

روشنایی

خب، تا اینجا فهمیدیم که مقدار خیلی زیادی از نور در فواصل نزدیک به منبع نور وجود خواهد داشت و در فواصل دور تر مقدار اندکی از نور را خواهیم داشت. بر اساس این اطلاعات، اگر بخواهیم نور مناسبی داشته باشیم (با این فرض که سرعت شاتر ثابت است)، اگر سوژه ما خیلی به منبع نور نزدیک باشد باید مقدار دیافراگم را نزدیک به f/16 بگذارید، تا جلوی شدت نور بالای منبع نور را بگیریم.

از طرف دیگر، اگر سوژه خیلی از منبع نور دور باشد، باید دیافراگم را نزدیک به f/4 بگذاریم تا بتوانیم مقدار بیشتری از نور را به سنسور دوربین برسانیم. هر دوی این عکس ها باید به یک شکل ثبت شوند، چرا که ما دوربین را طوری تنظیم کرده ایم که در هر دو عکس میزان نوری که به سنسور دوربین برخورد می کند یکسان باشد.

بر اساس این توضیحات می توانیم مقدار دیافراگم مناسب برای داشتن یک نور مناسب در فواصل مختلف سوژه نسبت به منبع نور را تخمین بزنیم. یادتان باشد که ابتدا به سرعت، نور بسیار زیادی از دست خواهیم داد اما هر چه دورتر می شویم آهسته تر نور تلف خواهد شد. ما هم به همین صورت در ابتدا دیافراگم را به مقدار خیلی زیادی باز می کنیم و هر چه دور تر می شویم آرام تر دیافراگم را باز می کنیم.

نورپردازی یک سوژه

حال ما این اعداد دیافراگم را در بالای دیاگرام ها (عکس هایی که به صورت نقشه ای برای عکاسی هستند که سوژه، شرایط نوری و هر چیزی که در عکاسی دخیل است را نشان می دهند – عکس هایی که در این مطلب قرار داده شده دیاگرام هستند) قرار خواهیم داد. بعضی سوژه ها بی حرکت هستند، یعنی وقتی آنها را یک جایی قرار می دهید تنظیمات دوربین را متناسب با آن فاصله قرار خواهید داد و کار تمام است.

اما، اگر می خواهید از یک شخصی عکس بگیرید (مخصوصاً از شخصی که ایستاده است) سوژه شما عادت دارد که حرکت کند. اگر مدل شما خیلی به منبع نور نزدیک باشد و تنها به اندازه نیم قدم جای خودش را تغییر دهد، به سرعت مقدار نوری که به او می رسد زیاد یا کم می شود.

اما، اگر سوژه خیلی از منبع نور فاصله داشته باشد می تواند تا چند قدم تغییر مکان دهد بدون این که شما احتیاجی به تغییر دادن تنظیمات دوربینتان داشته باشید.

نورپردازی گروهی از افراد

شرایط قبلی تقریباً به همان شکل برای عکاسی از گروهی از افراد هم صدق می کند. اگر همه سوژه های شما نزدیک به منبع نور باشند، فردی که از همه دورتر است به نور نسبت که فردی که از همه به نور نزدیک تر است، خیلی تاریک تر ثبت خواهد شد، همانطور که در شکل می بینید فردی که بیشتر از همه از منبع نور فاصله دارد در زیر قسمتی است که دیافراگم مناسب برای آن ۱۱/f است و این در صورتی است که فرد سمت چپ که از همه به منبع نور نزدیک تر است در قسمتی قرار دارد که دیافراگم مناسب برای آن f/22 است.

اما اگر شما همه سوژه ها را از منبع نور دور کنید، در نزدیکی های f/4 تقریباً همه افراد در شرایط نوری یکسان قرار خواهند گرفت.

نورپردازی پس زمینه

گاهی اوقات شما می خواهید یک سوژه نور خوبی داشته باشد و سوژه دیگری در عکس تاریک باشد، مانند پس زمینه. بنابراین اگر سوژه شما فاصلی کمی با منبع نور داشته باشد و پس زمینه با فاصله زیادی نسبت به منبع نور واقع شده باشد، در این حالت ( با فرض اینکه سوژه اصلی شما به درستی نورپردازی شده باشد ) پس زمینه خیلی تاریک تر خواهد بود.

اما اگر می خواهید هم سوژه و هم پس زمینه هر دو روشن باشند، باید هر دو را با فاصله مناسبی نسبت به منبع نوری و البته نزدیک به هم قرار دهید.

ج

جمع بندی

این مطلب تنها چکیده ای از قانون مربع معکوس بود که در مورد نور در عکاسی صدق می کرد. خیلی، خیلی متغیر های دیگری وجود دارند که با تأثیر آن ها می تواند شرایط فرق کند، مانند سرعت شاتر، قدرت روشنایی منبع نور، و استفاده از چند منبع نور.

اما با همین توضیحات کوتاه می توانید درک بهتری از نور داشته باشید و با استفاده از این دانسته ها بهتر و مؤثر تر نورپردازی کنید و کنترل بیشتری روی نور داشته باشید.

م

منبع

برگرفته از: tutsplus

نظرات شما

  1. شهریار

    ۲۳ خرداد ۱۳۹۵

    واقعا ممنون کارتون خیلی خوبه

  2. max

    ۲۷ فروردین ۱۳۹۵

    سلام
    واقعا عالی سایت شما به من خیلی کمک کرده مچکرم ار زحمات شما عزیزان.

  3. tash

    ۱۰ آبان ۱۳۹۴

    باز هم سپاس سپاس وسپاس مثل همیشه جامع کار امد و مختصر. همچون استاد برمامنت دارید

  4. حسین .

    ۱۸ شهریور ۱۳۹۳

    بی نهایت عالی . این امر در مورد فوکوس کردن بخصوص با دوربین کانن فایو دی یا دوربین های عکاسی که فیلمبرداری هم می کنند صدق می کند . به این صورت که هر چر سوژه به دوربین نزدیک تر باشد با کوچکترین حرکت سوزه به طرف دوربین یا عکس آن باید متراژ را تغییر داد و بر عکس هر چه دورتر باشند ؛ کمتر نیازی به تغییر دادن متراژ هستیم .

  5. حسین .

    ۱۸ شهریور ۱۳۹۳

    با سلام و تشکر از سایت خوب آموزشی شما ؛ بخصوص توضیحات برجسته شما در مورد مربع معکوس . شاد و تندرست و سرزنده باشین .

  6. soheila-ghorbani

    ۱۵ مرداد ۱۳۹۳

    بسیار ممنونم . مطالب ارزنده و قابل فهم هستند .هر وقت مشکل دارم به این سایت مراجعه میکنم .شاد و

    تندرست باشید.

  7. محمدرضا

    ۱۹ فروردین ۱۳۹۳

    بسیار عالی و آموزنده بود و یکی از بهترین آموزش های لنزک بود
    اگر امکانش هست سایت منبع رو هم بفرمایید
    سپاس بابت اشتراک این مطلب عالی و مفید

    1. زند

      ۱۹ فروردین ۱۳۹۳

      سلام خدمت شما

      تشکر از نظرتان، سایت photography.tutsplus.com هست که مطالب خیلی با کیفیت و خوبی رو منتشر ی کند. موفق باشید

  8. داود

    ۱۸ فروردین ۱۳۹۳

    یکی از بهترین مطالبی بود که توی سایت خوندم. البته همه ی مطالب عالی و خوب هستن ولی این مطلب یه جور دیگه به دلم نشست.

    بازم ممنون از سایت فوق العاده عالیتون

    1. زند

      ۱۸ فروردین ۱۳۹۳

      حق با شماست، این مطلب واقعا قضیه را شفاف توضیح داده و نورپردازی، دیافراگم و خیلی نکات مفیدی را در خود جای داده. نظر ما هم همین هست. تشکر از نظرتون. موفق باشید

  9. آرش

    ۱۷ فروردین ۱۳۹۳

    بی انتها عالی بود.
    بعد از مطالعه ی این مطلب سری به سایت منبع این مطلب زدم، به مطلبی برخوردم که نوعی آزمون عکاسی بود. با انگلیسی تخصصی شکسته و بسته ای که در مورد عکاسی دارم و با آموزشهایی که از لنزک دیده ام، ۶۰% کسب کردم!!
    ولی نصف سوالاتی که درست پاسخ ندادم به خاطر عدم تخصص کافی در زمینه ی اندازه های نوردهی و دیافراگم و نسبتهای بین آنها بود و نصف دیگر هم به خاطر عدم تخصص ام در لغات حیطه ی عکاسی!
    در کل خوشحالم که کار هر روزم شده سرک کشیدن به لنزک و “آموختن”.
    این کار برای من کمی تغییر را در بین این همه تکرار فراهم کرده.
    از تک تک شما ممنونم.
    با احترام – آرش خدایی


لطفا نظرتان در مورد مطلب را در اینجا مطرح نمایید. اگر سوالی دارید، در بخش پرسش و پاسخ مطرح نمایید.

پاسخ دادن به محمدرضا لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *